Michael - overpeinzingen over tantra
De-armoring (juni 2014)
Tantra gaat voor mij over heling. Natuurlijk, strikt beschouwd, uitsluitend over die van mijzelf. Maar juist door me dat bewust te zijn, kan ik mij in mijn 'werk' bezighouden met het helpen van anderen. Daarin ben niet ik de heler (zou ik dat kunnen zijn?), maar help ik anderen zichzelf te helen.
Dat 'helen' gebeurt door mensen te (helpen) bevrijden van wat hen beperkt te zijn wie zij echt zijn. Veel daarvan vertoeft tussen de oren, andere zaken zitten opgeslagen in het lichaam.
De bevrijding daarvan gaat deels middels bewustwording ("deze opvatting is niet van mij, maar is mij gegeven, dus kan ik die nu loslaten" = bevrijding). Maar ook door de in blokkades in het lijf omgezette conditioneringen en 'nare' ervaringen (in dit, maar ook in vorige levens), middels de helende werking van prana gedurende een massage te transformeren naar positieve (spirituele) energie.
Eind mei woonde ik in het noorden van Polen een workshop bij van Andrew Barnes, een pionier op dit gebied, waarin hij de nadruk legde op 'de-armoring', het verwijderen van het pantser, van de blokkades, uit het lichaam. Ik had er veel over gehoord. Vooral juichende verhalen. Ik zou mezelf tekort doen die ervaring niet aan te gaan.
Tekort heb ik mij niet gedaan. Ik ben gegaan, maar niet de door mij voorgenomen elf dagen (twee aaneensluitende workshops), maar had het halverwege de eerste workshop wel gezien. En gevoeld. De vervolgworkshop waarin nog diepere technieken en intimiteiten zouden plaatsvinden, kon mij gestolen worden. Ik ging ze in ieder geval niet ooit zelf toepassen.
Barnes' uitgangspunten zijn zeer juist, zijn kennis over de werking van blokkades is bijzonder groot.
Door langdurig (minimaal een halve minuut) op bepaalde punten in het lichaam te drukken kun je, bij voldoende overgave van de ontvanger (wat juist door de pijn allerminst makkelijk is), de ontstane pijn transformeren van het fysieke lichaam, naar het emotionele lichaam, naar het energielichaam. En in die laatste vindt de heling plaats.
Het helpt, zeker, maar door wat een hel moet je gaan om bij de heling uit te komen. Ik moet bekennen dat ik zelden zo hard (en hartverscheurend) geschreeuwd heb. En soms schreeuwden en huilden anderen zo onbedaarlijk, dat het mij niet lukte om naar het energielichaam te gaan. En dan blijft het bij een marteling. En dan heb ik het nog niet over hoe vaak zo'n 'behandeling' niet herhaald moet worden, voordat je echt echt helemaal (als dat al mogelijk is) geheeld bent.
De de-armoring-technieken van Barnes vinden plaats op de voorzijde van het lichaam, waarbij soms een elleboog onder de ribbenkast dwars door een lichaam lijkt te (kunnen) gaan. De genitaliën worden niet overgeslagen. Terecht, want het bekkengebied is het gebied waar de meeste blokkades zich hebben genesteld. De pijngrens (doorgaans hooguit 8 op een schaal van 1 tot 10, hoewel ik herhaaldelijk dacht dat de 10 ver overschreden werd) wordt bij de genitaliën verlaagd naar hooguit 3 - op die plek nog steeds behoorlijk pijnlijk, heb ik ervaren. Lingams worden naar alle kanten uitgerekt en geschud (soms 'enger' dan echt pijnlijk), yonilippen worden evenzeer uitgerekt, net als het beschermende clitoriskapje. Intern bestaat de de-armoring vooral uit het drukken (en vasthouden van de druk) op harde plekjes, of plekjes die de vrouw als bezwaard/naar/pijnlijk ervaart - iets wat ik altijd al deed in de yoni-massages die ik geef.
Diezelfde heling van in het lijf vastgezette structuren streef ik na in de tantramassages die ik geef. En bereik ik daarin. Waarbij de heling m.i. uiteindelijk dieper gaat, omdat de massage met liefde en in volledige verbinding wordt gegeven. En omdat de masseur/masseuse ook bij de heling betrokken wordt doordat de prana van de gemasseerde niet discrimineert en ook zijn/haar prana opwekt en extra doet stromen, door beiden heen.
Aan het eind van de eerste workshop, twee dagen voor mijn vervroegde vertrek, verzocht een van de aanwezige vrouwen mij haar een te massage geven. Dagen daarna omschreef zij die met vergelijkbare woorden als één van mijn Nederlandse massageklanten dat ooit verwoordde:
"Mijn lichaam was vannacht als een 'krachtcentrale'.
Wakker heb ik de kracht/de energie doorvoeld.
Ik ben er stil van.
Nooit eerder zo iets gevoeld.
Voel me diep in mezelf.
Ontroerd."
(Ingeborg)
De helende kracht van mijn massage is erg groot, zeker als je die herhaaldelijk mag ervaren. In hoeverre de heling daadwerkelijk binnenkomt, ligt aan jou. Jij moet de heling zelf willen. Je moet er zelf klaar voor zijn.
Als je het gevoel hebt dat er niets aan de hand is, blijf dat dan vooral voelen. Of jezelf voor de gek houden, want niemand van ons is 'klaar'.
Maar als er enige twijfel in jou is: je bent pas echt jezelf, bevrijd, sterk en in zelfliefde, als je afstand hebt genomen van datgene in jou dat niet van jou is. En heus, dat kan en hoeft niet in in één keer. Maar je wordt meer en meer jouzelf, bevrijd en in zelfliefde, naarmate je stapje voor stapje afstand neemt van datgene in jou dat niet van jou is.
Ben je je dat bewust, dan geldt er geen terughouding meer. Dan geldt er nog slechts één ding: moed verzamelen en ervoor gaan. En als je ervoor gaat, heb je meerdere keuzes. Zo kan je alleen, of samen met jouw partner naar mij toe komen voor een Privé-tantraweek. Mijn huis in Spanje is qua verblijfsmogelijkheden helaas beperkt tot één stel. Wil je toch met een groter gezelschap komen, dan moet er wat anders geregeld worden voor logies/verblijf. Maar dat is zeker mogelijk.
UIteindelijk gaat het in de-armoring (en in tantra) om het je bevrijden van dat wat jou beperkt te zijn wie jij echt bent. En daarin helpen alle beetjes.
Grenzen (februari 2014)
Ik ken geen angsten en geen grenzen.
Dacht ik.
Ik ga beslist geen rollercoaster in. Niet omdat ik bang ben, maar omdat mijn maag protesteert. Voor mij ook geen bungeejumpen, om dezelfde reden.
En grenzen?
Ik dacht op het gebied van seksualiteit geen grenzen te hebben. Maar is dat zo?
Ik veroordeel niks (behalve de praktijk van snuff-movies), maar dat betekent niet dat ik zelf alles ook hoef te ervaren. Zo heb ik niks met SM, niks met plas-en-poep-seks, niks met 'swingen', met leer, rubber, diverse fetisjen en wat praktijken die ik nu even vergeet.
Een tijdje terug suggereerde iemand mij om samen met haar in een glazen 'tent' in het Vondelpark toeschouwers te laten zien wat er allemaal mogelijk was in een vrijpartij. Het leek haar leuk en belangrijk anderen te inspireren. Daar zei ik toen schertsend 'ja, gaan we doen' tegen.
Onlangs daagde iemand anders mij opnieuw uit iets vergelijkbaars te doen. Ditmaal was de vraag om met haar te vrijen in aanwezigheid van haar partner. Geen trio, maar met de man als toeschouwer. Fijn (en ergens ook wel egostrelend – terwijl ik zó bezig ben dat ego te temmen ;) ) dat die persoon mij die kwaliteit toebedeelde, maar ik kwam hierin ook een grens tegen. En angst.
In hoeverre zou ik met een aandachtige toeschouwer in staat zijn mij zodanig te ontkoppelen van de omgeving en mij te concentreren op de vrijpartij?
En prestatieangst? Niet echt, maar toch een beetje, omdat degene die gesuggereerd werd als toeschouwer, (nog) niet echt mijn beste vriendje is. En ja, ik moet dan wel voor hem 'presteren'.
En onzekerheid: ben ik op mijn leeftijd wel mooi genoeg? Een kwestie die in een privé-situatie niet, maar in een openbare situatie wel degelijk speelt. Althans: nog speelt.
Toen ik voorzichtig duidelijk maakte daar weinig voor te voelen, zei ze me: “Maar jij hebt toch geen grenzen”. En: “Jij wilt je toch bevrijden?”
Daar had ze mij.
Het klopt dat ik geen grenzen wens te hebben.
En ja, ik wens waarachtig vrij te zijn.
Wat nu?
Zonder vorm (februari 2014)
Om direct maar eens de knuppel in het hoenderhok te gooien: alle nagestreefde vorm beperkt ons te zijn wie wij werkelijk zijn.
Vormen zijn er ondertussen volop. Vormen die nodig zijn, die ons houvast geven, een basis verstrekken. Vormen die handig zijn, fijn zijn, zekerheid geven.
Maar veel vormen dienen eerder als een harnas, als een gevangenis, waardoor wij in de beperking gaan i.p.v. naar de vrijheid.
Voor mij is het besef van de werking van vorm en vormloosheid het grootste inzicht sinds tijden. Dat doordat ik iets vorm probeer te geven, ik datgene juist vastleg, inert, leven- en liefdeloos maak. En dat terwijl ik zo graag wil kiezen voor het leven en voor de liefde.
Zolang ik een vorm laat overheersen, laat ik datgene wat kan zijn niet stromen. Ik begrens het, zet het vast, breng het om.
Ook (en misschien wel juist) voor de liefde geldt dit. We ont-moeten iemand, maar voegen daar direct een vorm aan toe: met hem/haar wil ik 'iets', hij/zij is de liefde van mijn leven, met hem/haar wil ik dit of dat. En door 'dat' vast te leggen, al is het in eerste instantie maar in wens, maken we het juist kapot. We beperken de mogelijkheden door het aanbrengen van de vorm, terwijl het vormloze alles –wat dat ook zij– juist openhoudt.
Vormen kunnen niet zonder oordelen en verwachtingen. Deze heb ik reeds eerder losgelaten. Oordelen heb ik nauwelijks nog, en de oordelen die zich toch weer aandienen, daar doe ik zo min mogelijk mee en probeer ik te transformeren naar neutraal.
Verwachtingen, daarmee ga ik niet meer in zee, of transformeer ze naar verlangens – die hoeven immers niet vervuld te worden.
Het loslaten van vormen kan ook niet zonder het loslaten van voorwaarden. Onvoorwaardelijkheid leidt vroeg of laat onherroepelijk tot vormloosheid.
Dit nieuwe inzicht betreffende vorm en vormloosheid betekent niet dat ik daar dan direct ben. Tal van vormen, oud en nieuw, bewust en onbewust, proberen zich hardnekkig vast te houden, en liggen, als ze even houvast dreigen te verliezen, op de loer om op het zwakste moment toe te slaan.
Ook ik kom ergens vandaan, heb een achtergrond, heb/had wensen. En het is niet makkelijk om die eventjes opzij te leggen.
Maar de wil is er.
Dus ga ik hierin stappen zetten.
Geleidelijk maar gestaag.
Grijpgrage handjes (augustus 2012)
Onlangs zag ik de Oostenrijkse documentaire 'Megacities'. Daarin beelden van het leven in steden over de hele wereld, getoond zonder commentaar. Halverwege deze documentaire belandde ik in de hel, een plek die ik achter me gelaten dacht te hebben. Walgend keek ik naar de beelden van mannen die zich met hun grijpgrage handjes vergrepen aan de 'heerlijkheden' van een vrouw die zich daarvoor leende tijdens een daarvoor bedoelde show.
Ineens zag ik mijzelf weer in Colombia, het Zuidamerikaanse land waarin ik mijn puberjaren heb doorgebracht, en waar ik zó vaak getuige ben geweest van vergelijkbare taferelen dat ik een diep wantrouwen naar 'mannen' toe heb ontwikkeld. Een wantrouwen dat nog steeds aanwezig is, maar dat gelukkig wel een heel stuk zachter is geworden sinds ik in tantraworkshops mannen heb ontmoet die zich vanuit respect en liefde met vrouwen verbonden.
Zoals dat zo vaak gaat, wordt pas later de betekenis duidelijk van zo'n voorval. Een paar dagen later kwam de dreun. Diep in mij begon ik te snappen wat die mannen, van wie ik zo walgde. bezielde. Ik begreep waarom zij deden wat zij deden. En hoewel dat begrip geen goedkeuring betekende, moest ik mezelf toegeven dat ik ook zo'n man was. Niet letterlijk, maar toch. Door begrip te hebben, vereenzelfdigde ik me met hen. Ook ik heb/had grijpgrage handjes. En natuurlijk, ik besef al langer dat ik 'alles' in mij draag, al het goede en al het kwade tot in de grootste extremen: ik ben/was én een heilige, én een moordenaar; ik ben/was én een minnaar én een verkrachter. En alles daar tussenin. Alles heb ik gedaan en beleefd, in dit en in vele vorige levens.
Niettemin, de confrontatie met deze afschuwelijke beelden, maar vooral die met mijn begrip voor juist datgene dat ik zo verguis..., die werkt nog wel een tijdje door.
Tantra bevrijdt (mei 2011)
Het wordt me vaak gevraagd: wat is tantra? Aanvankelijk was mijn antwoord: 'Tantra is liefde'. Toen kwam het diepere besef van de werking van het ego en besefte ik dat tantra in eerste instantie niets met liefde van doen heeft. Want al is het resultaat van tantra wel degelijk een hele diepe, verbindende liefde, op zich gaat het in tantra slechts om de egoloze, energetische verbinding met de ander, het één worden, het versmelten van twee (of meer) zielen: het onmetelijk diepe 'Ik ben jou - jij bent mij'.
Recentelijk realiseerde ik me dat een precieze definitie van wat tantra is, er helemaal niet toe doet. Natuurlijk is tantra liefde, net als het daaraan voorbij gaan. Het gaat er echter vooral om wat tantra doet, wat het jou kan brengen. Wat het jou -en mij- kan brengen, staat op onze homepage: "Tantra bevrijdt jou van dát, wat jou beperkt te zijn wie jij echt bent".
Daar gaat het om: vrij zijn, kunnen zijn wie jij in jouw (pure) kern bent, zonder de beperkingen die opvoeding, conditioneringen en maatschappij jou hebben opgelegd. Tantra staat daarin gelijk aan anarchisme - geen wonder dat de maatschappij, zo afhankelijk van regeltjes, beide verfoeit. De mens zou eens vrij zijn, vrij te doen wat zijn/haar hartje hem/haar ingeeft.
En toch, als we eens in vrijheid zouden kunnen leven, vrij, onafhankelijk, in liefdevolle verbinding met al wat ons omringt. Wat zou het leven dan mooi zijn.
De Kashmirische massage (februari 2011)
Er is niet één tantramassage. De massage die ik bij Groeien in Verbinding geef, komt uit de Tibetaans Boeddhistische Kum-nye-school. De meeste andere massages die als 'tantramassage' worden gepresenteerd, hebben bar weinig van doen met tantra. De meeste zijn vooral gericht op erotica en soms zelfs onomwonden op 'seks'.
En de Kashmirische massage dan?
Met deze vorm heb ik lang gestoeid. Ik leerde hem in een 'huiswerkgroep'. Het uitgangspunt is heel mooi: 'masseren' vanuit het principe van 'niet doen'. Wat ik zag, was heel wat anders, namelijk mensen die héél, héél snel in nadrukkelijk seksuele handelingen belandden.
Onlangs heb ik een andere kijk gekregen op deze massagevorm in een workshop van Theo de Klein (Abhika Tantra). Hij leerde de Kashmirische tantramassage van Daniel Odier in Parijs, die hem op zijn beurt leerde in India bij de tantrika Lalita Devi (lees Odiers prachtige, uiterst moeiijk verkrijgbare boek 'Tantra - op zoek naar de absolute liefde'.
Het gaat in de Kashmirische massage eigenlijk helemaal niet over masseren, maar over het je diep verbinden met de ander. De Klein noemt deze massagevorm daarom ook wel 'yoga van de aanraking'. Het uitgangspunt is inderdaad 'niet doen'.
Voorafgaand aan de 'massage' leerden we de Tandava Dans, de basis van de Kashmirische massage. In deze 'dans' leer je je te bewegen op het ritme van je ademhaling. Meer niet. Zonder enige intentie, zonder enig willen, zonder enig moeten, vul en leeg je je longen/lijf en er ontstaat ongemerkt een cadans, een hele subtiele beweging die niet gestuurd wordt, maar alleen maar is wat het is.
Dat lijkt heel eenvoudig, maar is o zo moeilijk omdat je als 'danser/masseur' geneigd bent heel snel in je oordeel en je 'willen' te gaan zitten: "Wat een onzin, dit lijkt nergens op", "laat ik deze beweging eens benadrukken/uitbouwen", enz. Het 'niet doen' wordt dan al snel 'doen'.
In de Kashmirische massage komen alle bewegingen voort uit de ademhaling. Het is eigenlijk meer een meditatie dan een massage. Natuurlijk raak je de ander (de gemasseerde, de 'klant') aan, maar dat doe je zonder dat je in het doen gaat, zonder dat er een 'moeten' is. Wat gebeurt, dat gebeurt - alles in de energetische verbinding tussen twee mensen.
Theo waarschuwde vooraf voor het gevaar in je lust te schieten en vervolgens in het 'doen' te gaan en je uitsluitend te richten op de erotiek/seks. Dit gevaar kun je voorkomen door je ervan bewust te zijn, door in je meditatie steeds weer terug te keren naar je ademhaling. En als je daar echt bent en blijft, is deze 'yoga van de aanraking' prachtig, diep verbindend en ontroerend. Ik ben Theo zeer dankbaar dat hij mij dit inklijkje heeft gegeven en mij van een vooroordeel heeft afgeholpen.
De rol van tantra in mijn leven (2007-2009).
1
Vreemd hoe alles soms ineens duidelijk wordt. In het tijdsbestek van een paar dagen lees ik twee passages over tantra, waarna alle stukjes van de puzzel in elkaar vallen. Voordien wist ik al dat tantra mijn pad was, maar nu weet ik ook waarom.
De eerste passage handelde over de 'maithuna', een oud Indiaas tantraritueel waarbij acht koppels bijeen komen om met een willekeurige vertegenwoordiger van de andere sekse een tantrische vereniging te ervaren. De keuze voor een andere dan je vaste partner leek in eerste instantie vreemd, maar een tweede passage, gevonden op het internet, verduidelijkte dat. Liefde tussen twee personen is iets moois, maar heeft ook zijn beperkingen. De ander is altijd het object van je passie, en haar of zijn kwaliteiten, zijn of haar persoonlijkheid spelen dan altijd een rol. Uiteindelijk gaat het dan niet om die kwaliteiten of persoonlijkheid, maar om wat dat alles in jou doet, ofwel om jouw eigen ego. Bij een tantrische unie met een willekeurige vertegenwoordiger van de andere sekse, gaat het om het eren van de ander als vertegenwoordiger van het universeel mannelijke of vrouwelijke, de god en de godin in de ander. De ander is slechts een uitingsvorm van een universeel principe. Dat laatste is een stuk lastiger als je de ander kent. Dan ga je namelijk dingen invullen, terwijl je tegenover een vreemde werkelijk open en ontvankelijk kunt zijn.
Door voorbij te gaan aan het ego, kan de tantrische vereniging leiden tot ervaringen van onbeschrijflijke schoonheid. Doordat deze niets te maken hebben met de lading van vaste relaties, is het mogelijk om je ego los te laten en direct contact te maken met de energie van de universele god of godin. Hoewel deze ervaringen ook een sterke erotische component hebben, handelt het hierbij nooit om (platte) seks. Het gaat immers niet meer om de bevrediging van jouw lusten, maar om een daadwerkelijke eenwording van de mannelijke en vrouwelijke energie.
2
Veel vrouwen zijn bang voor seks. Vaak terecht. In onze westerse maatschappij zijn het mannen die overheersen, hun wil opleggen en te vaak slechts aan hun eigen gerief denken. Frappant dat juist tantra, waarin de seksuele vereniging een doel is (hoewel vooral met spirituele doeleinden) is voortgekomen uit het oude India, uit een matriarchaal ingestelde cultuur. Tantra werd in die door vrouwen overheerste cultuur beschouwd als een spirituele ‘techniek’, waardoor het mogelijk werd om wezenlijk contact te maken met elkaars kern.
In deze oude matriarchale samenlevingen was seks een normaal deel van het leven. Het was niet vies, het hoorde er gewoon bij, net als eten. Seks werd zelfs gezien als een oerkracht, waaraan alle leven zijn bestaan ontleende. Seks was in die zin heilig en menig religieus ritueel had seksuele ingrediënten.
De monotheïstische godsdiensten uit de latere patriarchale beschavingen hebben seks in het verdomhoekje geplaatst. Het Jodendom, het Christendom, de Islam - alle verdoemen de vrouwelijke seksualiteit. Wie wil weten hoe het vroeger toeging, kan zich (letterlijk!) verlustigen aan de afbeeldingen in oude Indiase tempels. De komst van de puriteinse Britten in India heeft alle seksuele vrijheid de kop in gedrukt; zozeer zelfs dat de huidige Indiërs minstens zo puriteins zijn als de vroegere Victoriaanse Britten. Ook in het oude Romeinse rijk was het trouwens normaal om seksuele standjes af te beelden op potten en pannen en op muren.
De onderdrukkende rol van de monotheïstische godsdiensten in het westen is de laatste vijftig jaar wat afgenomen, mede door de opkomst van de anticonceptiepil, die de vrouw bevrijdde van het voordien altijd aanwezige risico van zwangerschap. Of de pil werkelijk een bevrijding was voor de vrouw, daaraan kan tegenwoordig worden getwijfeld. Feit is dat de pil de seksuele revolutie inluidde, geconcentreerd in het motto: ‘make love, not war’. Feit is ook dat veel vrouwen en mannen sindsdien in seksuele relaties voorbij gingen aan wat zij zelf wilden. De verbinding, die er voordien wellicht ook niet echt was, kreeg door het nieuwe plichtmatige karakter van seks weinig kans te groeien.
Tantra brengt niet alleen daarin verandering, ook het goddelijke in de vrouw en de man mag er weer zijn. Tantra eert de god in elke man en de godin in elke vrouw. Is tantra daarmee een new age-achtige religie? Wel nee. Met het goddelijke in elke man en vrouw wordt de essentie van elke man en van elke vrouw bedoeld. Tantra eert die essentie, de mannelijke en vrouwelijke energie, de mannelijke en vrouwelijke kenmerken, ofwel de mannelijkheid en vrouwelijkheid in elke man en vrouw.
3
Seks is zozeer doorgedrongen in onze maatschappij, dat we er nauwelijks nog bij stil staan. Kranten en bladen, billboards en televisieprogramma’s, je ontkomt er gewoonweg niet aan. Sinds de jaren zestig hoort seks er helemaal bij. Seks mag, sterker nog: seks moet. Waar ondertussen aan voorbij gegaan wordt, is dat er ook nog zoiets is als verbinding. Seks zonder verbinding is als een relatie zonder liefde. Het is fijn om niet altijd alleen te zijn en ook het feit dat je samen de huur opbrengt, is handig. Maar uiteindelijk is het toch kaal en saai.
Tantra kan daar verandering in aanbrengen. Van groot belang in tantra is de verbinding tussen de deelnemers. Dat kan je vaste partner zijn, maar ook een volstrekt onbekende. In tantra gaat het niet om seks, maar om seksualiteit. Het verschil? Het eerste is doelgericht (twee mensen die seks hebben, ‘gebruiken’ elkaar om tot een of meerdere orgasmen te komen), de tweede is belevingsgericht, wat wil zeggen dat het vooral gaat om het ‘voelen’ van je lijf en van je seksualiteit. Oefeningen en meditaties wekken je seksuele energie op, met als doel die energie door je lichaam te laten stromen. Het uiteindelijke doel van tantra is die energie zodanig door je lichaam te laten stromen dat je een vorm van verlichting bereikt. Tantra en spiritualiteit zijn daarom ook onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
4
Tantra is er in vele vormen. Rechts, links, wit, rood en zelfs zwart. Het rechter of witte pad is het voorzichtige pad; het linker of rode pad gaat de essentie van tantra niet uit de weg. Rechts en wit is veelal gekleed, links en rood is veelal bloot. Zwart is een negatieve uitingsvorm van tantra, waaraan ik hier verder geen aandacht wil schenken. Tantra als spirituele weg is GEEN seks, het maakt wel gebruik van de seksuele energie (of levensenergie, kundalini, prana, chi) om deze te transformeren en zo uiteindelijk tot verlichting te komen. Tantra gaat uit van leven in het nu, onthechting, meditatie, zijn met wat is... net als zoveel andere stromingen.
Tantra betrekt echter het hele lichaam hierbij en ontkent niet het verlangen van het lichaam en veroordeelt niet de lust. Zoals een vriend dat zo mooi verwoorde: 'tantra gebruikt lust om je bij de les te houden'. Het is dus een middel, niet het doel. Het rechter/witte pad in de tantra onthoudt zich van seksuele handelingen, het linker/rode pad gebruikt ze juist als het ultieme middel om de mannelijke en vrouwelijke energie te verenigen. Dat maakt van tantra nog geen seks, het lijkt helemaal niet op wat wij kennen als seks. Het is subtiel, zuiver, puur, zonder verwachtingen, zonder doel. Uren bij of in elkaar zijn zonder iets te moeten, iets te willen, alleen te zijn en te voelen.
Het je verbinden met de ander zonder jezelf te verliezen, het één-worden en energetisch samensmelten, dat is voor mij tantra. En dat kan allemaal zonder seksualiteit, maar dat hoeft niet.
De uitgangspunten van de diverse tantrastromingen verschillen ook. Hoewel de basis ligt in het India van duizenden jaren terug, baseren de diverse scholen zich op ontwikkelingen die zich later op verschillende plekken hebben voorgedaan. Zo verschilt de tantra die zich in India heeft ontwikkeld van die in Nepal of Tibet. En zo heeft het taoïsme in landen als China en Thailand weliswaar tal van overeenkomsten met tantra, de verschillen zijn ook weer zodanig dat het taoïsme geen variatie op tantra genoemd kan worden.
In het westen brak tantra pas enkele decennia geleden door. Met name Osho (de nieuwe naam van de Indiase guru Bhagwan Shri Rajneesh) heeft veel gedaan voor de verspreiding van neo-tantra, de westerse variant van de oude Indiase tantra. Maar hij heeft ook tegenstanders van munitie voorzien, waardoor tantra bij velen toch de bijsmaak van seks voor gevorderden heeft gekregen.
Osho heeft talloze boeken geschreven over tantra. Eén daarvan, 'The Book of Secrets', behandelt de Vigyan Bhairav tantra. Deze zeker vijfduizend jaar oude Indiase tekst beschrijft 112 manieren om te mediteren. Het boek bestaat uit dialogen tussen Shiva en zijn vrouw Devi (de neutrale vorm van Shakti). Zij vraagt hem naar het wezen van onderwerpen als 'werkelijkheid', 'universum', 'het wezenlijke van deze wereld', 'hoe tijd en ruimte te overschrijden', enz. Shiva’s geeft hierop niet antwoord in de zin dat hij haar vertelt hoe het zit, maar hij vertelt haar hoe ze de antwoorden op haar vragen kan vinden in zichzelf. En na die manier, oppert hij weer een andere, en dat 112 keer.
In zijn commentaren op de Vigyan Bhairav tantra, heeft Osho the 112 meditatietechnieken vertaald naar onze tijd, waardoor ze ook voor ons waardevol kunnen zijn. Het belang van meditatie voor tantra is groot. De 'maithuna', het tantraritueel waarbij man en vrouw letterlijk versmelten, is alleen mogelijk door tijdens het 'samen-zijn' op te gaan in meditatie.
5
In tantra gaat het om balans, die tussen yin en yang, mannelijk en vrouwelijk, shiva en shakti. Het hele universum wordt beschouwd als een uiting van shiva en shakti, waarbij de eerste statisch en vormloos is en de laatste dynamisch en creatief.
De tantrische beginselen zijn enkele duizenden jaren oud (sommige geschriften spreken van 12000 jaar, ofwel een kleine 10.000 voor onze jaartelling. De eerste geschriften dateren uit de vijfde en zesde eeuw na Christus (die overigens, zo hebben we kunnen lezen in het recent verschenen boek 'Het Maria Magdalena Manuscript' van Tom Kenyon, een ware tantriki was). De tantrische beginselen werden zowel in kringen van het Hindoeïsme als het Boeddhisme beoefend – hetgeen ook wel de latere verschillen in interpretatie verklaart.
Vroeger werd het wezen van de tantra doorgegeven van meester op leerling. Een mooie beschrijving van hoe dit in zijn werk ging, beschreef de Franse tantrika Daniel Odier, één van de laatste mensen die zich leerling van een meester mag noemen, hetgeen hem in India overkwam in de jaren zestig van de vorige eeuw, in zijn boek 'Tantra - op zoek naar de absolute liefde'. In het oosten ging daar vaak jaren, soms zelfs tientallen jaren overheen, in het westen bekwaam je je tegenwoordig in tantra door workshops en cursussen te volgen. Het verschil moge duidelijk zijn. Als tantrika door het leven gaan, na het hebben gevolgd van enkele workshops en cursussen is bij ons een stuk moeilijker dan in het oosten, waar je de beginselen vaak met de paplepel krijgt ingegoten. Een tantrische levenshouding is evenwel ook bij ons heel goed mogelijk.
6
Een persoonlijk tantrisch hoogtepunt beleef ik sinds ik tantrische massages geef. De versmelting van mannelijke en vrouwelijke energie, de meditatieve wijze waarin het e.e.a. zich ontplooit, het wegvallen van normen, waarden, oordelen, de 'universele liefde' die letterlijk voelbaar hangt tussen twee mensen, die verder niets met elkaar (hoeven te) hebben – iets mooiers bestaat er nauwelijks.
Enkele gedichten
tantra gaat over...
tantra gaat over hechten
en weer onthechten
tantra gaat over intimiteit
over jezelf openen tegenover jezelf
en tegenover de ander
over jezelf liefhebben
over zijn – gewoon (laten) zijn
tantra gaat over leven in het nu
leven in het hier
tantra gaat over levensenergie
het laten stromen van die energie
over de balans tussen yin en yang
tussen mannelijk en vrouwelijk
tantra gaat over geven
ontvangen
binnen laten komen
overgave
het zijn zonder oordelen
zonder ego
tantra gaat over 'ja' zeggen
over volledig in het leven staan
over het toelaten van extase
maar ook van de pijn
tantra gaat over jou en mij
over ons, samengesmolten
één geworden
tantra gaat over liefde
onvoorwaardelijke liefde
tantra gaat over groeien
over verbinding
over groeien in verbinding
(2008/2010)
doen:
ik wil zijn in liefde
ik wil geven in liefde
ik wil ontvangen in liefde
ik wil stromen in liefde
zijn:
ik ben liefde
ik geef liefde
ik ontvang liefde
ik stroom liefde
(2008/2011)
Vertrouwen en overgave
Die twee hebben alles met elkaar te maken.
Zonder vertrouwen geen overgave.
En is het vertrouwen eenmaal weg,
dan is het razendmoeilijk die weer opnieuw te verkrijgen.
En toch is het zo, zo enorm belangrijk om daar weer te geraken.
In eerste instantie gaat het om vertrouwen in jouzelf.
Overgave aan wie jij bent.
Pas dan, en soms veel later,
gaat het om vertrouwen in de ander,
om overgave aan de ander.
En daarin ben je kwetsbaar,
zo kwetsbaar,
maar ook zo mooi - als het lukt,
zo overweldigend puur.
Als het angst is, die jou tegenhoudt,
kijk dan naar het waarom van die angst.
Is die terecht? Is die 'oud'?
Heeft die nog wel te maken met de situatie waarin jij je nu bevindt?
Weet dat als je die angst overwint,
als je eraan voorbij gaat,
eraan voorbij durft te gaan,
dat dan het 'echte' leven jou opwacht,
het 'leven' voorbij het 'overleven',
het leven in al haar facetten,
in al haar schoonheid.
En met het leven komt de liefde,
die voor jouzelf,
die voor de ander.
In vertrouwen,
in overgave.
(2014)